piątek, 19 kwietnia 2024

Strój DOBOK i kolory pasów - stopnie GUP (KUP) i DAN


DOBOK w języku koreańskim oznacza strój Taekwon-Do. 

W celu zapewnienia ćwiczącemu pełnej wygody i swobody ruchów, opracowano jednolity dla wszystkich wzór stroju treningowego, pełniącego zarazem funkcje reprezentacyjne. Jego cechy charakterystyczne pozwalają na natychmiastowe zidentyfikowanie przynależności do ITF. 

Dobok jest koloru białego i składa się z rozpinanej bluzy, spodni ze specjalnym klinem umożliwiającym wysokie unoszenie nóg oraz pasa. Każda wersja stroju musi posiadać na lewej piersi oficjalne logo ITF, a na plecach tzw. "drzewko ITF". 

Posiadacze kolorowych pasów noszą strój biały. 
Posiadacze stopni 1-3 DAN mają bluzę z czarnym obszyciem u dołu. 
Posiadacze stopni 4 DAN i wyższych wyróżnieni są dodatkowymi lampasami na rękawach i nogawkach.


Tradycyjnie Koreańczycy nosili tylko białe ubrania! Znani byli jako „ludzie ubrani na biało”, „ludzie bieli” itd. W rzeczywistości, zwykli ludzie z mocy prawa mogli nosić tylko białe ubrania! Pomagało to wyróżniać urzędników dworskich/rządowych spośród zwykłych ludzi. Wyższe klasy nosiły różne kolory, chociaż jasne kolory nosiły zazwyczaj dzieci i dziewczęta, a stonowane kolory mężczyźni i kobiety w średnim wieku, ale na specjalne okazje nosili matowe odcienie bladego różu, jasnej zieleni, szarości i węgla drzewnego. Kolor pokazywał pozycję społeczną i oświadczenie noszącego. Na przykład, kolor granatowy wskazywał, że kobieta ma syna (synów). Tylko rodzina królewska mogła nosić ubranie z  nadrukowanymi wzorami geumbak (złote liście) na dole chima (spódnicy) - (źródło).

***

Kolorowe pasy są odpowiednikiem stopni uczniowskich GUP (KUP) natomiast pasy koloru czarnego odopwiadają stopniom DAN.

Stopnie GUP "zbliżają się" do pasa czarnego na tej samej zasadzie jak w oznaczeniach historycznych lata p.n.e.: stopień 10 GUP jest stopniem najniższym, a stopień 1 GUP jest najwyższym stopniem uczniowskim.

Stopnie "mistrzowskie" DAN (odpowiednio lata n.e.) liczne są konwencjonalnie tzn. 1 DAN jest najniższym stopniem "mistrzowskim" a 9 DAN najwyższym. 

Kolory pasów mają swoje symboliczne znaczenie odzwierciedlające przemiany zachodzące w przyrodzie w ciągu roku:
  • PAS BIAŁY - oznacza zimę, okres w którym "jeszcze nic się nie dzieje" żadna roślina nie wykiełkuje 
  • PAS ŻÓŁTY - jest jak pierwsze promienie słońca budzące świat do życia 
  • PAS ZIELONY - przypomina rozkwitanie roślin 
  • PAS NIEBIESKI - symbolizuje pogodne letnie niebo, w kierunku którego pną się rośliny 
  • PAS CZERWONY - oznacza dojrzałość, tak jak zmieniają swój kolor owoce i liście późnym latem i jesienią
Stopnie pośrednie pomiędzy kolorami pasów tzn. 9, 7, 5, 3 i 1 GUP oznaczone są belką koloru odpowiadającego kolejnemu, wyższemu stopniowi.


***

Zdobycie czarnego pasa oznacza przejście na wyższy poziom nauczania. Od tego momentu kolor pasa już nigdy się nie zmienia, a stopnie DAN nazywane są stopniami mistrzowskimi.
Posiadanie czarnego pasa upoważnia jego posiadacza do brania udziału w zawodach międzynarodowych.

Jest 9 stopni mistrzowskich DAN (oznaczonych odpowiednią cyfrą na końcówce pasa). 
Stopnie 1-3 DAN (Boosabum - asystent instruktora, młodszy instruktor) są w rzeczywistości stopniami zawodniczymi. 
Stopnie 4-6 DAN (Sabum) to stopnie instruktorskie i trenerskie. 
Dopiero stopnie 7-9 DAN mają znaczenie mistrzowskich: 
7-8 DAN (Sahyun) - Mistrz 
9 DAN (Sasung) - Wielki Mistrz (Grand Master)
Zwyczajowo do tytułu dodaje się "Nim" co jest odpowiednikiem polskiego "pan" i jest wyrazem szacunku np. Sabum Nim.
Gen. Choi Hong Hi twierdził, że 9 DAN musi być najwyższym stopniem w Taekwon-Do, gdyż liczbie 9 w kulturze koreańskiej przypisuje się specjalne znaczenie, a poza tym jest to ostatnia, najwyższa liczba pojedyncza: "Jesli przekroczymy tę granicę i ustanowimy np. 10 DAN, to dlaczego nie 99 DAN ?" - tak brzmiało uzasadnienie.
Przez wiele lat gen. Choi Hong Hi był jedynym posiadaczem stopnia 9 DAN Taekwon-Do ITF. 


***

Większość koreańskich stylów (np. Tang Soo Do, Hapkido) przypisuje angielski tytuł "MISTRZ" posiadaczom stopnia czarnego pasa 4 DAN lub wyższym. Używany koreański termin to sabeom  lub  sabeomnim  (czasami pisane „ sabum ” lub „ sabom ”) [사범], oznacza odpowiednio trenera lub szanowanego trenera poprzez dodanie "nim". 

Sufiks (przyrostek) „- nim ” [-님] jest tytułem honorowym, który dodaje się, aby wyrazić szacunek.

W zależności od systemu posiadacz stopnia 1-3 Dan jest uważany za asystenta instruktora lub młodszego instruktora, a 4 Dan i wyższy poziom jest uważany za pełnego instruktora lub instruktora na poziomie mistrzowskim. W języku koreańskim nie ma takich rozróżnień jak instruktor, mistrz i wielki mistrz. 

W języku koreańskim wszyscy instruktorzy są nazywani sabeomnim [사범님], niezależnie od ich Dan. Specjalny termin,  kwanjangnim  [관장님], jest używany dla instruktorów, którzy są właścicielami swoich akademii.

Taekwon-Do ITF używa jednak innej koreańskiej terminologii dla instruktorów 1-3 Dan, znanych jako  boosabeom  [부사범], instruktorów 4-6 Dan, znanych jako  sabeom  [사범], mistrzów 7-8 Dan, znanych jako  sahyeon  [사현] i wreszcie wielkich mistrzów 9 Dan, znanych jako  saseong  [사성]. We wszystkich przypadkach sufiks „- nim ” [-님] może być dodany dla większego szacunku.

Terminy „sahyeon” i „saseon” zostały stworzone przez założyciela ITF Taekwon-Do, generała Choi Hong-Hi. Aby lepiej zrozumieć te terminy, w tym terminy „sabeom” i „boosabeom”, warto przyjrzeć się koreańskim rdzeniom wyrazów, z których zostały utworzone.

Sabeom , oznaczające instruktora, składa się z dwóch rdzeni, „sa” / 사 / 師 i „beom” / 범 / 範. Pierwsza sylaba „sa” pochodzi od terminu „kyosa” / 교사 / 敎師, który oznacza nauczyciela. Druga sylaba w  sabeom  oznacza „model”.  Sabeom  lub trener jest zatem nauczycielem, na którym uczeń powinien się wzorować. Innymi słowy, uczeń powinien starać się naśladować techniki instruktora.

Przedrostek „boo -” / 부- w  boosabeom oznacza asystenta.  Boosabeom  jest zatem uważany za asystenta instruktora w ITF Taekwon-Do. Tytuł ten jest używany dla praktykujących 1-3 Dan w ITF Taekwon-Do, szczególnie gdy uczą pod  nadzorem sabeom .

Na poziomie mistrzowskim (7-8 Dan) w ITF Taekwon-Do używa się terminu sahyeon. Ponownie, „sa-” oznacza nauczyciela. Sylaba „-hyeon” / -현 / 賢 jest związana z cnotą, mądrością, roztropnością lub dojrzałym rozsądkiem. Na przykład mądra matka nazywana jest „hyeonmo”. Oznacza to, że mistrz Taekwon-Do nie jest tylko nauczycielem technicznym, ale także nauczycielem moralności i cnoty.  Hyeon może również oznaczać „teraźniejszość” / 現. Rozumiany filozoficznie, mistrz Taekwon-Do jest nauczycielem chwili. Może to sugerować zrozumienie zen, w którym mistrz uczy swoich praktykujących „bycia w chwili” lub wprowadzania zasad nauczanych w Taekwon-Do do ich codziennego życia. Podczas gdy sabeom może oznaczać trenera i ograniczać się do samego treningu fizycznego,  sahyeon jest czymś więcej niż trenerem. Sahyeon   mistrz — dba o ciało i umysł swoich uczniów.

Na koniec, wielki mistrz 9. Dan nazywany jest  saseong  / 사성. Ponownie „ sa -” oznacza nauczyciela.  Seong  / 聖, tutaj, oznacza „mędrzec”. Mędrzec jest mentorem w kwestiach duchowych i filozoficznych, z mądrością zdobytą z wiekiem i doświadczeniem. W ITF Taekwon-Do sugeruje się, że wielki mistrz jest nie tylko nauczycielem technicznym (ciało), i nauczycielem moralnym (umysł), ale także nauczycielem filozofii (duch); kimś, kto może cię poprowadzić w podróży twojego życia i dać ci wgląd w głębsze prawdy w życiu.

Podsumowując: Podczas gdy praktycznie wszystkie koreańskie sztuki walki używają terminu „ sabeom ” w odniesieniu do instruktorów, ITF Taekwon-Do jest jedynym, który używa terminów „ sahyeon ” i „ saseong ”. Generał Choi Hong-Hi stworzył te terminy i włączył je do systemu ITF, aby wskazać, że Taekwon-Do nie jest po prostu sportem walki, a nauczyciele Taekwon-Do nie są po prostu trenerami sportowymi. Terminy „ sahyeon ” (nauczyciel moralności) i „ saseong ” (nauczyciel mędrzec) sugerują, że Taekwon-Do jest aktywnością, która powinna prowadzić do rozwoju moralnego i intelektualnego (źródło). 


Spis treści

Choi's Taekwon-Do: Wstęp Znaczenie nazwy Taekwon-Do Wprowadzenie Historia Tae Kwon Do "w pigułce", czyli tak krótko, jak to ty...